Altijd al met een Duitse partner samen willen werken en samen een project willen maken? In 2021 gaan het Fonds voor Cultuurparticipatie en het Duitse Fonds Soziokultur verder met de subsidieregeling Samenwerking Nederland-Duitsland Jonge Kunst.

Met dit programma stimuleren wij de samenwerking en uitwisseling tussen Nederlandse en Duitse culturele organisaties die bijzondere projecten realiseren voor, door en met de deelnemers zelf. Maar hoe doe je dat, samenwerken over de grens? Inez Boogaarts, toen directeur van de Zukunftsakademie NRW, evalueerde 3 jaar geleden het subsidieprogramma. Dit zijn haar belangrijkste ervaringen, Tips & Besser Nicht’s die ook nu nog steeds gelden. 

Inez Boogaarts werd in 2012 gevraagd om de eerste toenmalige Jonge Kunst ‘Meet&Greet’ te begeleiden. Als internationale cultuurmanager, Nederlands-, Duits- en Engelstalige, met ervaring in culturele en grensoverschrijdende samenwerking was de match snel gemaakt. In de loop van tijd zag Boogaarts een bont gezelschap van Nederlandse en Duitse organisaties, kunst- en cultuurmakers, theaterdieren en sociaal-cultureel werkers elkaar ontmoeten en samen nieuwe werelden creëren.

Een samenwerking is altijd aftasten en ontdekken; niet in de laatste plaats bij de subsidieregeling Nederland-Duitsland vertelt de cultuurspecialist. Want waar de Nederlandse kant vooral uit kunstinstellingen bestaat, zijn de Duitse samenwerkingspartners van sociaal-culturele aard.‘Dan heb je beide echt een ander dna.’

Bovendien zag Boogaarts dat, mede door de bezuinigingen, de Nederlandse kant gewend is om overal naar geld te zoeken om iets te gerealiseerd te krijgen. Dat was met deze Duitse organisaties heel anders. ‘Het idee dat je 50% van je financiering nog ergens anders moet vinden, was vooral in het begin niet makkelijk voor veel Duitse partners.’

JA’s en Besser nicht’s

Een paar tips voor organisaties die graag willen samenwerken. Waar kun je aan denken?

• Alle vooroordelen zijn waar - Nederlanders hebben een grote mond en Duitsers zijn stipt - maar laat je daar niet door van de wijs brengen. Ontdek die voordelen samen en gebruik ze, perfectioneer ze.
• Wees realistisch. Internationaal samenwerkingen wordt altijd onderschat; het is buffelen, kost tijd, geld energie.
• Een gezonde portie naïviteit helpt natuurlijk ook om in het diepe te springen.
• Je moet elkaar ruiken en zien. Door bij elkaar over de vloer te komen, leer je elkaar begrijpen. Je wilt weten hoe de ander denkt, maakt en werkt.
• Het feit dat je allebei van een ander type organisatie bent, betekent niet dat je niet kan samenwerken. Je hoeft niet allebei een stadsschouwburg te zijn om samen iets bijzonders, nieuws, anders te creëren.
• Bezint eer ge begint. Als je er gedurende het proces achter komt dat je elkaar niet aardig (lees: inhoudelijk, financieel, organisatorisch etc) vindt, dan moet je durven te stoppen.
• Maak goede afspraken. Ieder samenwerkingsproject kent momenten waarop het spannend wordt. Denk van te voren samen het proces uit. Wie doet wat?
• Internet is (soms) een slechte boodschapper. Af en toe skypen is niet voldoende. Kom samen om te oefenen en uit te proberen.
• Zorg dat er ook binnen je eigen organisatie draagvlak hebt voor het samenwerkingstraject. Je gaat er veel tijd en energie instoppen.
• Internationaal werken is een vak apart. Past het in de strategie van je organisatie? Wil je er ook verder mee?

En tot slot: Je weet niet altijd wat het je gaat brengen, maar vaak levert samenwerken meer op dan je had durven hopen. Kijk maar naar de voorgangers uit het samenwerkingstraject.. Los van deze subsidieregeling, hebben veel duo’s alweer een nieuw gezamenlijk project in uitvoering!